Ludzie z jaskini rudego jelenia, uważani za wymarłych dwa miliony lat temu, żyli pośród chińskiej wczesnej kultury rolniczej 12 tysięcy lat p.n.e.

O historii rodzaju ludzkiego wciąż wiemy bardzo niewiele. Dowodzi temu najnowsze, rewolucyjne odkrycie australijskich archeologów. W 1989 roku w dwóch jaskiniach w południowo-zachodnich Chinach znaleziono skamieniałe ludzkie szczątki, należące do nieznanego do tej pory gatunku z rodzaju homo. Jego przedstawicieli nazwano wówczas roboczo „ludźmi z jaskini rudego jelenia”

Ilustracja: Peter Schouten, Ji Xueping, Darren Curnoe

„To przecież żadna rewolucja, takich odkryć było już mnóstwo” – mogliby wykrzyknąć sceptycy. Znalezione kości, w tym czaszka i kość udowa, przez wiele lat pozostawały zresztą poza obszarem zainteresowania zagranicznych archeologów, a ich wiek początkowo oceniano na ok. 100 tys. lat. Dopiero w 2012 roku znalezisko wróciło „do łask”. Zafascynował się nim archeolog Darren Curnoe z University of New South Wales w Sydney.

Jak się wkrótce miało okazać, chodziło o prawdziwy ewenement. W czym tkwi wyjątkowość znaleziska? Kości należały do przedstawicieli nieznanego wcześniej gatunku, jak zakładali archeolodzy, spokrewnionego z naszymi prehistorycznymi przodkami – Homo habilis i Homo erectus. Dokładne zbadanie kości udowej odnalezionej w jednej z jaskiń dowiodło, że zauważone podobieństwo jest niezaprzeczalne.

Sęk w tym, że Homo habilis i Homo erectus wymarły około dwa miliony lat temu. Tymczasem z badań przeprowadzonych przez zespół australijskiego archeologa wynika, że nowo odkryty gatunek żył w dzisiejszej Azji zaledwie… 14 tys. lat temu. Dotychczas za najpóźniej wymarłych przedstawicieli rodzaju Homo uznawano Neandertalczyków i tzw. ludzi z Denisowej jaskini. Ci jednak wyginęli około 40 tys. lat temu.

Zdaniem Curnoe’a odkrycie jego zespołu otwiera nowy, azjatycki rozdział w zgłębianiu historii rodzaju ludzkiego. – Młody wiek znalezionych szczątków świadczy o tym, że ten prymitywny gatunek człowieka żył obok ludzi o bardziej współczesnym wyglądzie. A wszystko to działo się w czasach, gdy kształtowały się najstarsze chińskie kultury rolnicze – mówi naukowiec.
Wielce prawdopodobne, że geny najmłodszego z prymitywnych gatunków homo współtworzą także nasz genom. Homo sapiens i „ludzie z jaskini rudego jelenia”, jak roboczo nazwano „nowy-stary” gatunek, byli bowiem sąsiadami przez dziesiątki tysięcy lat.
– Jeżeli to prawda, to jest to odkrycie o znaczeniu globalnym, które zrewolucjonizuje sposób badań nad ewolucją człowieka – powiedział w rozmowie z prestiżowym „New Scientist” Michael Petraglia z University of Oxford.