Hormeza - co cię nie zabije, to cię wzmocni. Rzecz o wawelskim smogu [1]

Spis treści:

• Liczba przedwczesnych zgonów z powodu smogu
• Korelacja nie oznacza przyczynowości
• Jak ekoreligia skorumpowała naukę
• Efekty zakazu węgla w Irlandii
• Dlaczego smog włoski zabija więcej niż polski
• Smog to wyżowa kopuła, która nas poddusza
• Smog wulkaniczny i roślinny
• Ciśnienie atmosferyczne: przyczyna smogu i wzrostu śmiertelności
• Dlaczego najbardziej zanieczyszczone miasto jest oazą zdrowia?
• Formaldehyd w szczepionkach: to nie substancja czyni truciznę
• Hormeza: co cię nie zabije — to cię wzmocni
• Zakazać wędzenia czyli ten straszny benzo(a)piren
• Czy nasz smog zabija inteligencję?
• Czy można pokonać smoka?
• Bibliografia

Napisana przeze mnie notka wskazująca na rozbieżności przy szacowaniu liczby przedwczesnych śmierci z powodu zanieczyszczeń powietrza, tudzież o przypisywaniu owej liczby spalaniu węgla, spotkała z dużym zainteresowaniem, ale i licznymi polemikami. Wasze liczne komentarze skłoniły mnie do rozszerzenia tematu, gdyż w mediach temat smogu, jak i szerzej — zanieczyszczeń powietrza, jest mocno zdeformowany. Jest to najobszerniejsza tego typu analiza w języku polskim — oparta na kilkudziesięciu pracach naukowych, których spis można znaleźć na końcu tekstu.

Liczba przedwczesnych zgonów z powodu smogu

Były minister zdrowia, Konstanty Radziwił, który nata bene przed laty wsparł batalię Racjonalisty z pseudonaukową homeopatią, na antenie TOK FM zwrócił uwagę na tę szczególną namiętność naszej debaty wokół „smogowej śmiertelności", nazywając ją „troszkę bardziej teoretyczną", musiał złagodzić swoją wypowiedź, choć przecież była ona poprawna merytorycznie: szeroko kolportowane liczby zgonów z powodu smogu nie są wielkościami empirycznymi, lecz teoretycznymi, opartymi na wątpliwych fundamentach. Jakie dane podają krajowe media?

• Gazeta Wyborcza, 27 lutego 2016: Pogodzić węgiel z powietrzem. Smog zabija w Polsce 44 tys. osób rocznie — mówi Kamil Wyszkowski, dyrektor generalny Inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact w Polsce.
• Dziennik Zachodni, 27 sierpnia 2018: Rząd potwierdza: smog zabija rocznie 19 tys. osób! Co z normami dla węgla?
• INNPoland, 5 listopada 2018: Smog naprawdę zabija Polaków. NFZ wykazał to czarno na białym. Dane Ministerstwa Zdrowia wskazywały, że smog zabija ok. 67 tys. Polaków rocznie.
• TOK FM, 4 grudnia 2018: Smog zabija 50 tysięcy Polaków rocznie. „Nagle wymiera całe miasteczko" — mówi prof. Bolesław Samoliński, powołując się na dane WHO (ONZ), kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
• PAP, 30 stycznia 2019: Smog zabija rocznie tysiące Polaków. Z najnowszego raportu „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania" opublikowanego właśnie przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Zakład Higieny wynika, że w latach 2005 — 2017 zjawisko to odpowiadało średnio za około 3,8 tys. śmierci rocznie.

Wszystkich przebił portal INN Poland, który samemu Ministerstwu Zdrowia przypisał spektakularne odkrycie 67 tys. zgonów smogowych rocznie. Odkrycia tego dokonali w ministerialnym dokumencie Analiza przyczyn wzrostu liczby zgonów w Polsce w 2017 roku. Śledczym z serwisu OKO Press w tym samym dokumencie udało się wyśledzić „ciut" mniej, bo tylko „11 tys. więcej zgonów przez smog w 2017 rok". Otóż zarówno jedni jak i drudzy swoje liczby wyjęli z kapelusza — w rzeczonym dokumencie próżno ich szukać. Faktem jest, że urzędnicy z MZ wygenerowali analizę w której zastanawiają się, dlaczego w roku 2017 standaryzowana wiekiem liczba zgonów wzrosła wobec poprzedniego roku o całe 1,5%. W dokumencie tym zasugerowali, że styczniowy wzrost liczby zgonów „potencjalnie" mógł być spowodowany w jakiejś mierze także i wyjątkowo dużym natężeniem pyłów PM10, tyle że nie ma tutaj żadnych konkretnych liczb. Dane liczbowe mamy natomiast dla innego czynnika: w feralnym styczniu odnotowano rekordowe mrozy oraz o ok. 40 tys. wzrosła liczba przypadków grypy. Śmiertelność z powodu grypy jest niedoszacowana, bo jeżeli ktoś miał na przykład powikłania kardiologiczne po grypie i umarł, to w karcie zgonu jako powód podaje się niewydolność krążenia. W istocie jednak tego rodzaju raporty, które w ujęciu krótkoterminowym analizują drobne wahnięcie współczynnika śmiertelności, nie mają wielkiej wartości merytorycznej. Coś tak złożonego jak tendencje śmiertelności powinny być analizowane w perspektywie lat. Jeśli spojrzymy na współczynnik śmiertelności Polaków w ostatnich dekadach, zauważymy, że dynamika śmiertelności porusza się po sinusoidzie. Czasami był on wyższy, czasami niższy niż obecnie. Aktualnie współczynnik śmiertelności Polaków jest podobny do lat 1945 oraz 1985. Co warte podkreślenia, polski współczynnik zgonów wyróżnia się pozytywnie na tle Europy Środkowej. Eko-Niemcy mają wyższy współczynnik zgonów aniżeli Polska z naszym zanieczyszczonym powietrzem.

Dalej: https://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10244?fbclid=IwAR3sXM9YvILPsJiRMHrrTMVFzUOkVoyaxPwHrY63swp4CYA2UdBt8yZlX7M