Ziemskie pole magnetyczne nie jest jednorodne na całym globie. Są
miejsca, gdzie jego natężenie jest większe, i takie, w którym działa ono
słabiej. Na biegunach wartość natężenia jest zwykle wyższa niż na
równiku. Ponadto wciąż następują czasowe zmiany pola magnetycznego –
zarówno w położeniu jego biegunów, jak i w jego natężeniu. Zmiany w
czasie obserwuje się jako zmiany dobowe, zmiany mierzone w latach, tzw.
wiekowe, oraz zmiany obserwowane w skali geologicznej, tzn. tysięcy i
milionów lat.
Zmiany w skali dni i godzin
Zmiany w skali dni to najczęściej zmiany w natężeniu pola
magnetycznego wywołane interakcją pomiędzy wiatrem słonecznym a naszym
polem magnetycznym oraz zaburzeniami wywołanymi przez ruchy pływowe w
jonosferze. Występują zaburzenia dobowe słoneczne, dobowe księżycowe
oraz gwałtowne zaburzenia wywołane przez burze magnetyczne. Dzieje się
tak, gdy strumień cząsteczek wyrzuconych ze słońca (tak zwany wiatr
słoneczny) uderza w magnetosferę Ziemi – strefę oddziaływania pola
geomagnetycznego, zmieniając ją – spłaszczając od strony zderzenia oraz
rozciągając w kierunku, w którym lecą rozpędzone cząstki. Zaburzenia te
widoczne są w rozkładzie i natężeniu pola geomagnetycznego. Dodatkowo,
gdy wiatr słoneczny jest szczególnie intensywny, powstają zorze polarne.
Zapis burzy magnetycznej zarejestrowanej w 2003 r.
Zmiany w skali lat
Zmiany wiekowe to wynik wędrówki biegunów magnetycznych wokół bieguna
geograficznego. Kiedy zestawi się na mapie położenie biegunów
północnego i południowego z ostatnich kilkudziesięciu lat, okazuje się,
że odbiega ono od modelowego odsunięcia od biegunów geograficznych o
11,5
o. Śledząc ścieżkę wędrówki biegunów magnetycznych nie
sposób odnieść wrażenia, że nie jest to cykliczne krążenie wokół
teoretycznego punktu, a raczej dość chaotyczne zmiany w położeniu. Te
tak zwane wiekowe zmiany położenia biegunów nie mają jednego prostego
wyjaśnienia. Geofizycy, posługując się modelami teoretycznymi, tłumaczą
takie fluktuacje w pozycji biegunów między innymi wpływem niedipolowego
komponentu pola magnetycznego.
Obserwowane i modelowane zmiany położenia bieguna magnetycznego w poszczególnych latach
Zmiany w skali tysięcy i milionów lat
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz