Od urządzeń śledzących sen po leki pobudzające, XXI wiek był świadkiem napływu nowych technologii, które mogą radykalnie zmienić sposób, w jaki śpimy.
Wiele z tych nowych technologii realizuje marzenie o zoptymalizowanym śnie. Obiecują one pomóc dostosować nasze harmonogramy snu do naszego życia towarzyskiego, pomóc nam spać dłużej, a nawet całkowicie pominąć sen.
Oto jak technologia przenika nasz sen i co przyniesie przyszłość.
Czas się obudzić
Do tabletek nasennych dołączyła ostatnio fala leków pobudzających, rzekomo bezpieczniejszych i silniejszych alternatyw dla kofeiny. Wydaje się, że działają one najlepiej na osoby, które są już pozbawione snu i nie mają dużego wpływu na tych, którzy są już dobrze wypoczęci.
Modafinil jest reklamowany ze względu na swoje działanie poprawiające funkcje poznawcze (szczególnie u osób pozbawionych snu) i może rzekomo utrzymywać ludzi przytomnych i czujnych przez kilka dni. Niektóre badania naukowe pokazują, że rzeczywiście może tak być, chociaż wyniki są mieszane, a inne badania pokazują, że efekty są podobne do kofeiny.
Lek został opracowany, aby pomóc osobom cierpiącym na narkolepsję, ale niektórzy zaczęli go stosować ze względu na jego działanie poprawiające koncentrację. W większości krajów jest to lek kontrolowany (wyłącznie na receptę). Osoby stosujące go w celu poprawy zdolności poznawczych lub czuwania kupują go na czarnym rynku lub otrzymują od znajomych, którzy mają na niego receptę.
Modafinil jest popularny wśród studentów - w 2020 r. naukowcy z Loughborough University odkryli, że spośród 506 studentów ankietowanych na 54 brytyjskich uniwersytetach 19% zażywało substancje poprawiające funkcje poznawcze.
Jednak osoby zażywające je w celach niemedycznych narażają swoje zdrowie. Badania nad bezpieczeństwem tych leków nie uwzględniają tego typu zastosowań. Nie wiemy, jaki wpływ na ludzkie organizmy ma zażywanie tych leków w celu utrzymania stanu czuwania przez długi czas. Wiemy jednak, że zakłócanie wzorca snu (na przykład praca zmianowa) wiąże się z problemami zdrowotnymi, takimi jak cukrzyca i choroby układu krążenia.
Ostatnie badania sugerują, że niektórzy ludzie łączą tabletki na sen i czuwanie, aby zarządzać rytmem swojego ciała i zoptymalizować sen lub zrelaksować się po dniu ciężkiej pracy. Skutki przyjmowania tabletek na sen i czuwanie z innymi lekami są w dużej mierze nieznane.
W Wielkiej Brytanii sprzedaż lub dostarczanie leków na receptę lub bez licencji jest przestępstwem. Natomiast w Stanach Zjednoczonych nawet posiadanie stymulantów bez recepty jest przestępstwem.
Inteligentny sen
Wiele osób korzysta już z inteligentnych zegarków, inteligentnej biżuterii i opasek fitness do śledzenia swojego snu - na przykład alarmów, które budzą ludzi w optymalnym momencie cyklu snu i aplikacji z czujnikami ruchu, które analizują wzorce snu.
Nowe sposoby śledzenia snu mogą wkrótce obejmować noszenie piżamy z czujnikami śledzącymi zmiany postawy, oddechu i tętna lub przytulanie poduszki robota, której algorytm tworzy wzór oddychania, aby naśladować i pomóc ci zasnąć.
Tymczasem roboty opiekuńcze były już testowane w Japonii, aby sprawdzić, czy mogą pomóc starszym ludziom lepiej spać. Zaprojektowane do pilnowania mieszkańców w nocy w domach opieki, dostarczają personelowi informacji o tym, jak dobrze śpią i informują ich, jeśli ktoś wybiera się na nocną wędrówkę.
W Twoich snach
Technologie zarządzania snami znajdują się na znacznie wcześniejszych etapach rozwoju. Naukowcy uważają, że technologie stymulacji sensorycznej i urządzenia, takie jak wizjery wirtualnej rzeczywistości, mogą być wykorzystywane do inżynierii snu. Ta nowa nauka polega na wystawianiu śpiącego na bodźce sensoryczne, takie jak dźwięki klikania i wibracje, w określonych momentach cyklu snu. Celem byłaby poprawa jakości snu, poprawa pamięci, a nawet leczenie zespołu stresu pourazowego (PTSD).
Jeśli chodzi o perspektywy "odczytywania" naszych snów, na tym froncie również poczyniono postępy. Naukowcy podjęli pierwsze kroki w kierunku interpretacji snów, mierząc aktywność mózgu podczas snu i wykorzystując sztuczną inteligencję do dekodowania obrazów wizualnych. Uczestnicy badania z 2013 roku zostali poproszeni o zgłoszenie obrazów ze snów po spaniu w skanerze MRI. Naukowcy porównali skany osób oglądających te same typy obrazów podczas czuwania, a wyniki wykazały pasujące wzorce aktywności mózgu.
Technologia rodem z koszmaru
Istnieje jednak dystopijna strona tej historii. Technologia, którą już mamy - światło elektryczne, smartfony, usługi przesyłania strumieniowego - może mieć katastrofalny wpływ na nasz sen.
Na przykład ostatnie badanie przeprowadzone w USA wykazało, że studenci często śpią z telefonem komórkowym w łóżku, co oznacza, że połączenie, aktualizacja oprogramowania lub powiadomienie z aplikacji może im przeszkadzać. Oglądanie telewizji lub granie w gry wideo w łóżku i wpatrywanie się w ekrany naszych tabletów i telefonów komórkowych w nocy stało się normą dla wielu osób. Może to prowadzić do słabego snu i zaburzać nasze cykle snu.
Rosnąca liczba osób poszukuje leczenia nowych zaburzeń snu, takich jak ortosomnia - obsesyjne dążenie do idealnego snu, podobne do niezdrowego zaabsorbowania odżywianiem. Niektórzy ludzie tak bardzo przejmują się poprawą swoich parametrów snu, że w rzeczywistości powoduje to u nich bezsenność.
Wciąż tak wiele nie wiemy o śnie, a nowe technologie zmieniają nasz sen szybciej niż naukowcy są w stanie nadążyć. Jedna rzecz wydaje się niemal pewna: sen i technologia w zachodnim społeczeństwie stają się ze sobą powiązane jak nigdy dotąd.The Conversation
Catherine Coveney, starszy wykładowca socjologii, Loughborough University i Eric L Hsu, wykładowca socjologii, University of South Australia
Ten artykuł został ponownie opublikowany w The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.
Ponadto, w odniesieniu do narażenia na promieniowanie bezprzewodowe, amerykański sąd federalny orzekł na korzyść organizacji i składających petycje, które pozwały Federalną Komisję Łączności (FCC) za NIEODPOWIEDNIĄ ochronę Amerykanów przed narażeniem na promieniowanie bezprzewodowe (w tym Bluetooth i 5G) w 2021 roku. Niedawno jedna z organizacji zwróciła się do agencji z petycją o zastosowanie się do prawie dwuletniego nakazu sądowego. Organizacje zwróciły się również do Food and Drug Administration (FDA) z petycją o "naruszenie własnego prawa", ponieważ NIE chroni Amerykanów przed narażeniem na promieniowanie bezprzewodowe z urządzeń elektronicznych. Prześpij się z tym!
**By B.N Frank and Catherine Coveney, Loughborough University
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz